Lòng tốt và sự ngây thơ

nếu lòng tốt là một chiếc gương sáng trong, thì sự ngây thơ là bóng hình phản chiếu trong chiếc gương ấy.

Những cú sốc đầu đời

Hồi nhỏ, mình được mọi người xung quanh xem là con ngoan trò giỏi, chăm chỉ lễ phép, đi đâu thầy cô cũng quý, ba mẹ đều tự hào với đống thành tích mỗi cuối năm lên bục giảng nhận thưởng.

Nên việc giúp đỡ, làm điều tốt giống như một nhiệm vụ cho một người được xem là gương mẫu như mình, và mình cũng lấy làm thích thú khi có thể giúp đỡ một ai đó vì xem đó là một điều nên làm.

Và khi đó, mình đã làm mọi thứ với một tâm thế đơn giản, tin tưởng tuyệt đối những người xung quanh mình. Cho đến khi mình va phải những thứ lừa dối đầu tiên trong cuộc đời:

• Mình bị mất những đồng tiền lớn nhất trị giá 5 ngàn trong con heo nhựa hồng đã tích góp 3 năm lúc lớp 5, vào bàn tay kẻ trộm là người chị hàng xóm mà mình chơi rất thân, luôn sẻ chia mọi thứ kể cả nơi giấu heo đất nằm dưới chiếc võng mình nằm ngủ trưa mỗi ngày.

• Mình bị lừa hết 500.000 tiền lì xì Tết năm lớp 10, vào tay một người phụ nữ lạ mặt, chỉ để mua những gói hóa chất gọi là bột thông cống. Khi ba mẹ vắng nhà, người này đã đe dọa mình không mua những bịch này, công an xã sẽ xuống kiểm tra nhà và bắt ba mẹ mình đi.

…

Mình ngây thơ, và bị lừa, để rồi ba mẹ mình bắt đầu cũng lo lắng cho mình hơn khi mình tiếp xúc với người lạ, làm những điều tốt mà mình vốn đã từng tự hào.

• Mình bị ba má la là không biết suy nghĩ, khi chở một bà lớn tuổi mang vác nặng trong đêm tối trên đường đi ôn thi Đại Học. Lúc đó mình vẫn chưa ý thức tầm nghiêm trọng của vấn đề, và ba mẹ mình, một hình mẫu ba mẹ máy bay, luôn bảo vệ con mình, đã giáo huấn mình, vẽ ra 101 kịch bản xấu có thể xảy ra, như giữa đường bà lên cơn bệnh ngất ra đó thì mình phải chịu trách nhiệm,…

• Mình bị ba má cấm chơi game online, nói chuyện và gặp gỡ những anh chị chơi Gunny với mình đã được 3 năm. Đến nỗi, người chị chơi rất thân của mình đã phải lắng nghe những lời không hay từ ba mẹ mình qua điện thoại, với yêu cầu cắt đứt hoàn toàn quan hệ với mình.

…

Từ đó trong mình có một nỗi sợ vô hình, sợ làm người tốt, và nghi ngờ sự ngây thơ của mình có phải là một điểm yếu?

---

Những đấu tranh nội tâm

Mình lớn lên với những nỗi sợ đó, mình dè chừng, cẩn trọng sống sót qua 4 năm Đại Học êm ả với không cú sốc lừa gạt nào. Nhưng trong mình vẫn đau đáu những câu hỏi, quanh quẩn về lòng tốt và sự ngây thơ (vốn là bản tính của mình).

Rồi mình đi làm, qua nhiều môi trường khác nhau, dần xuất hiện những sự cạnh tranh, những ranh giới mang tên trách nhiệm mỏng manh cần được phân định rạch ròi để thưởng phạt trong công việc. Mình dần nhận ra, sự nhiệt tình của mình, mang đến nhiều sự tổn hại vật chất lẫn tổn thương trong tinh thần khá nhiều.

• Mình phải đền bù cho tiệm bánh, 2 lọ hoa trị giá gần 300.000 (bằng 1 ngày công đi làm) của mình, khi vô ý làm vỡ lúc đang cố gắng lấy giùm đứa em đồng nghiệp đống hộp giấy ở trên tủ.

• Mình bị chỉ trích là người lo chuyện bao đồng, khi nhắc họ sự không hợp lý trong cách dùng nguyên liệu khi làm bánh, đồ uống của đồng nghiệp đang làm.

• Mình cho bạn thân 10 năm của mình liên tục mượn tiền, dù nó luôn trễ hẹn, chả có lời hứa hẹn rõ ràng, hoặc giải thích lý do nó cần tiền. Hơn 1 năm sống trọ chung, mình im lìm chôn giấu đợi chờ khoảnh khắc được trả hết nợ từ nó, để có thể tự tay xóa đi mối quan hệ này.

…

Mình ôm lấy những vết thương đó, và tự hỏi, tại sao mình vẫn không thể ngừng tin, cũng như ngừng hy vọng, sao không thể sống ích kỷ một chút, thờ ơ một chút để khỏi bị thương nữa. Chả lẽ mình là người thích bị ngược?

Nhưng mình nhận ra rằng, vấn đề mình đang gặp phải, cần xét về hai phía, về mình và người được mình giúp. Rằng người đó có hiểu ý tốt của mình hay không, hay họ hiểu nhưng họ đang lợi dụng sự nhiệt tình của mình. Từ đó, mình cũng bớt đổ lỗi cho bản thân một chút.

---

Những điều tự rút ra

Khi nhớ về những chuyện cũ ở trên, mình cũng tự nhìn nhận ra một số điều.

Rằng lòng tốt và sự ngây thơ thường được gắn liền với nhau, tạo nên một hình ảnh đẹp đẽ về con người. Chúng có một mối quan hệ phức tạp hơn khi dựa trên quan điểm sống, kinh nghiệm sống của mỗi người.

Điểm chung giữa lòng tốt và sự ngây thơ chính là đều xuất phát từ một tấm lòng chân thành, không toan tính. Tuy nhiên, giữa chúng có sự khác biệt đáng kể, khi

• Lòng tốt là một hành động, một lựa chọn có ý thức.

• Sự ngây thơ là một trạng thái tâm lý, có thể là bẩm sinh hoặc do hoàn cảnh tạo nên.

Và khi kết hợp chúng lại, sự ngây thơ có thể làm tăng thêm vẻ đẹp của lòng tốt, khiến nó trở nên chân thật và cảm động hơn. Vì thế:

Nếu lòng tốt là một chiếc gương sáng trong, thì sự ngây thơ là bóng hình phản chiếu trong chiếc gương ấy.

Sự ngây thơ có thể giúp mình có sự hồn nhiên, giữ được niềm tin vào cuộc sống, và những điều kỳ diệu sẽ xảy ra trong tương lai. Bởi lẽ mà vì thế mới có câu:

Người ngốc có cái phúc của người ngốc.

Đôi khi khờ khạo một chút, cũng không phải thể hiện rằng chỉ số thông minh thấp, hoặc là người chậm hiểu, mà là đối với nhân sinh có một phần thấu hiểu, một phần thản nhiên. Nếu không sợ sự đánh giá của người khác, có lẽ mình đã không tự trách bản thân về thiên tính ngây thơ này của bản thân.

Nói đến đây, dù vẫn cảm thấy ấm ức những chuyện xưa cũ, nhưng mình lại được những chuyện ở hiện tại xoa dịu. Khi…

• Mình hết xăng, thủng lốp xe, luôn có anh chú đẩy xe giúp mình, chia sẻ cho mình ít xăng, ít tiền để đi đến trạm xăng đổ đầy mà đi tiếp chặng đường cần đi.

• Mình quên gạt chân chống xe khi lái xe, váy dài, áo mưa dài bay phấp phới nguy hiểm, luôn được người đi sau nhắc nhở để ý.

• Mình đi siêu thị được bác bảo vệ dắt xe cho, xách đồ nặng dùm.

• Mình ngã xe, bị tai nạn, có anh shipper bế công chúa vào lề đường, cô chú xung quanh hỏi han, dắt xe vào giúp mình.

…

Người có lòng sẽ gặp người hiểu mình, mình vẫn giữ niềm tin như thế. Nhất là khi mình nhìn những hình ảnh của người dân các miền đồng lòng, hướng về miền Bắc, đang phải đối phó bão Yagi, cầu nguyện bình an, và sẵn sàng giúp đỡ mặt tài chính, sức lực, để hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai. Điều đó thật quý hóa làm sao!

Bên cạnh đó, mình cũng bắt đầu có những cách để bảo vệ lòng tốt và sự ngây thơ của chính mình. Bao gồm:

• Tăng cường kiến thức: Mình tạo thói quen cập nhật tin tức, thời sự qua ti vi, báo đài, mạng xã hội, hay trò chuyện trao đổi với bạn bè để hiểu biết về xã hội, về con người sẽ giúp bản thân tránh được những cạm bẫy và bảo vệ chính mình.

• Phát triển kỹ năng: Mình tập trung rèn luyện các kỹ năng sống như giao tiếp, giải quyết vấn đề, để thực hiện quyền lựa chọn lòng tốt của mình một cách chỉn chu vừa đẹp lòng, vừa ổn thỏa kết quả cho cả 2 bên.

• Giữ gìn giá trị riêng: Dù bản thân có trải qua nhiều khó khăn, mình sẽ cố gắng giữ gìn sự trong sáng trong tâm hồn bằng những sự tích cực, mặt sáng trong tình huống, xem xét đa chiều, không quá phát xét cực đoan bản thân, đặt ra những giới hạn về giá trị cốt lõi của chính mình, củng cố niềm tin về bản tính cũng như ý niệm ban sơ.

Ai cũng có phần cần hoàn thiện, mình cũng vậy. Sự ngây thơ không hoàn toàn là một điểm yếu, mà điều quan trọng là mình biết cách cân bằng và phát triển bản thân một cách toàn diện.

Vi Vu Là Vì Đủ.

—

Bài viết thuộc thử thách Viết Đều và Hay của Writing On The Net Alumni.

#wotn #vietdeuvahay